Önyargıları yıkarak, birçok sektörde kendilerini kanıtlayan kadınların, iş makineleri sektöründe de başarıyla var olabileceğini göstermek üzere başlattığımız “Baretin Rengi Olmaz” köşemizin bu ayki konuğu Borusan Cat Garanti ve Teknik İletişim Bölümü Kıdemli Servis Mühendisi olarak görev alan Aycan Ulu oldu. Borusan Cat’in, çalışmayı en çok istediği firmalardan olduğunu belirten Ulu, üniversite eğitimini tamamladıktan sonra direkt firmaya başvuru yaptığını ve teklif geldiğinde hiç düşünmeden kabul ettiğini belirtiyor. Ulu, “Motorun çalışma sesi benim için bir senfoni. Sahaya gidip motor arızası incelemeyi, metal ile haşır neşir olmayı, motor yağı ile kirlenmeyi seviyorum” diyerek işine olan bağlılığı belirtti.
Öncelikle sizi tanıyabilir miyiz? Firmadaki görev ve sorumluluklarınız nelerdir?
Doğuş Üniversitesi Endüstri Mühendisliği ve Ekonomi & Finans bölümlerinden tam burslu mezun oldum. Aynı üniversitede pazarlama ve yönetim ağırlık işletme programında yan dal programını tamamladım. 2018 yılında Borusan Cat ile tanıştım. İş hayatımda doğuştan Borusan’lı olduğumu söyleyebilirim. “All Star” adı verilen özel bir programla seçilen 10 aday mühendis olarak 3 ay boyunca sahada pratik ve sınıf içerisinde teorik eğitimler alıp her bir eğitimi ve final sınavını başarı ile tamamladığımızda benim iş hayatı yolculuğum başlamış oldu. İlk görevim Gebze’deki Komponent Revizyon Merkezi’nde güç aktarma ve hidrolik bölümünde atölye mühendisliğiydi ve burada 15 kişiden oluşan teknisyen ekibinden sorumluydum. Bu bölümde 2 yıl çalıştıktan sonra yaklaşık 2,5 yıl boyunca aynı merkezde motorhane, turbo ve rektifiye departmanlarından sorumlu atölye mühendisliği görevinde bulundum. Bu bölümde ekibimdeki çalışma arkadaşı sayımız öncekinin yaklaşık iki katıydı. Son bir yıldır servis operasyonları çatısı altındaki garanti ve teknik iletişim ekibinde E&T (Energy & Transportation) teknik destek ve iletişim mühendisi olarak çalışıyorum. Bu görevim, gelen teknik problemlerin ve iyi niyet taleplerinin Caterpillar ile görüşülerek çözülmesini kapsıyor.
Sektöre giriş hikayeniz nasıl oldu?
Borusan, üniversite döneminden itibaren staj yapmayı ve sonrasında çalışmayı en çok istediğim firmalar arasındaydı. Bununla birlikte ise bu sektöre gireceğim aklıma bile gelmezdi. Borusan Cat’in ilanını iş arama sitesinde görünce hemen başvurdum, teklif geldiğinde ise hiç düşünmeden kabul ettim. Görevime başlamadan önce diğer çalışma arkadaşlarım ile birlikte aldığımız teknik ve soft skill eğitimler beni sektöre ve görevime hazırladı. İlk görevimin işin mutfağında başlamış olması sağlam temeller inşa edebilmem için bulunmaz bir fırsattı. Yeni mezun genç bir kadın mühendis olarak Borusan’ın verdiği bu iş imkanı “Borusan Eşittir” mottosunun canlı bir örneği oldu.
İşinizle ilgili detay verebilir misiniz? Firmada hangi alanlarda faaliyette bulunuyorsunuz?
İş hayatımın ilk gününden bu ana kadar teknik bilgi ve teknik iletişim gerektiren görevlerde bulundum. Atölye mühendisi olarak çalışırken ilgili birimde komponentlerin revizyonu süreçlerinin, sıfır hata prensibi ile tamamlanmasında etkin bir üstlendim. Teknik destek ve iletişim mühendisi olarak da E&T endüstrisindeki marin, dizel jeneratör, endüstriyel ve gaz motorlarında karşılaşılan teknik problemlerin çözüme kavuşturulması, iç müşteri ve Cat ile teknik iletişim kurulması, garanti süreçlerine gereken desteğin sağlanması, görevlerim arasında bulunuyor.
Görevinize başlamadan önce iş makineleriyle ilgili bir eğitim aldınız mı?
All Star – Aday Mühendis sürecinde aldığım eğitimler sonrasında da eğitim departmanımızın görev ve sorumluluk alanlarımıza yönelik planladığı teknik, pratik ve soft skill eğitimler ile gelişim yolculuğum hız kesmeden devam ediyor. Teknolojik gelişmeler ile paralel olarak sürekli kendinizi yenilemeniz gerekiyor. Borusan’ın eğitime verdiği önem, bunu her fırsatta dile getirmesi ve bize sağladığı eğitim imkanları ile iş hayatında kendinize olan güveniniz artıyor ve bireysel gelişim için de teşvik edici oluyor. Ben bu durumu suya atılan bir taşın dalgalar halinde yayılmasına benzetiyorum. Caterpillar, dünyanın önde gelen motor üreticilerinden biridir. Revizyonunu tamamladığımız motorun test odasında sorunsuz çalıştığında yaşadığım mutluluğu kelimeler ile tarif edemem. Motorun çalışma sesi benim için bir senfoni. Sahaya gidip motor arızası incelemeyi, metal ile haşır neşir olmayı, motor yağı ile kirlenmeyi seviyorum.
Firma faaliyetlerine toplam kaç kadın ekip arkadaşınız katkı sağlıyor?
Ben Gebze’deki revizyon merkezi atölyesinde ilk göreve başladığımda atölyede 2 kadın mühendis olarak görev alıyorduk. Fakat daha sonra birimimde tek kadın mühendis olarak çalışmaya devam ettim. Yeni görevime geçerken atölyemizdeki kadın mühendislerin sayısı da artıyordu. Servis operasyonlarında çalışan bir sürü kadın mühendis arkadaşlarım oldu. Şirketin hemen hemen her departmanında kadın istihdamı olduğunu, yıllardır şirketimizde çalışan ve farklı görevlerde inisiyatif almış birçok kadın çalışma arkadaşımızın bulunduğunu söyleyebilirim.
Çalıştığınız firmanın kadın istihdamına olan bakış açısını değerlendirebilir misiniz?
Borusan Cat, “Borusan Eşittir” mottosu ile sektörümüzde kadın istihdamına öncelik ve değer veren bir firmadır. Sektörümüz erkek egemen olsa da hiçbir iş deneyimi olmayan, genç, yeni mezun bir kadın mühendis olarak ekip yöneticiliği ile atölyede başlayan yolculuğumdan bugün hala teknik olarak devam eden görevimden çalıştığım firmanın eşit fırsat tanıdığını rahatlıkla anlayabilirsiniz. Borusan’ın beni en çok etkileyen değerleri arasında insan odaklı oluşu, çalışanın sesine kulak vermesi, fırsat eşitliği, hoşgörülü yaklaşımı ve tabii ki de yardımseverlik anlayışı. Borusan’da bilirim ki mutlaka bir çözüm vardır, çözüme giden yolda birçok yardım eline her an ulaşabilirim. Üst yönetimden en genç çalışma arkadaşımıza kadar hemen hemen herkese ulaşabilme özgürlüğü; yöneticilerin sizi dinliyor olmasının en kıymetli değerlerimizin arasında yer aldığını düşünüyorum. Borusan’da cam tavan yok, uzanırsanız hissedebilirsiniz.
Sektörde kadınlara pozitif ayrımcılık yapıldığını düşünüyor musunuz?
Düşünmüyorum. İş dünyası her zaman verdiğinizden fazlasını alabileceğiniz bir yer değil. Yaş, cinsiyet, dil, din, ırk fark etmeksizin bu konunun en temelinde kişinin uyum sağlayabilme kapasitesine, kendisini tanımasına, potansiyelini keşfetmeye ve emek harcamaya hazır olmasına bağlı olduğunu düşünüyorum. Başarılı olamazsanız iş dünyasında da ayakta kalamazsınız. Dolayısıyla kadın ya da erkek fark etmez işin gerekliliklerini yerine getiremiyorsanız o firma, sizi çalıştırmayacaktır. Pozitif ayrımcılık kavramının önyargıya sebep olabilme ihtimaline istinaden bunun yerine öncelik vermek terimini kullanmanın daha yumuşatıcı bir etkiye olduğuna inanıyorum. Evet, bence sektörde kadınlara öncelik verilmeli. Kadınların potansiyelini göstermesine ve keşfetmeye fırsat tanınmalı. Pozitif ayrımcılık kavramı ise iş dünyasının gerçeklerini yansıtmıyor.
Kadın gözünden iş makinesi sektörünü değerlendirir misiniz?
İş makinesi sektörü son derece hareketli ve dinamik, dolayısıyla sizin de bir o kadar aktif olmanızı gerektiriyor. Ben fiziksel hareketin ve sürekli düşünmenin insanı dinç tuttuğuna inanıyorum. Sahada olmak beni hep heyecanlandırırdı, kendime olan özgüvenimi artırmakla beraber neler yapabildiğimin bir göstergesiydi. Normal hayatımda göremeyeceğim düzeyde yüksek teknolojiye yakından temas ettiğim için kendimi şanslı buluyorum. Bu sektörün dinamiğine hem alıştım hem de bundan oldukça keyif aldığımı itiraf etmeliyim.
İş makinesi sektöründe çalışan bir kadın olarak, sektördeki kadınlara tavsiyeleriniz nelerdir?
Kadın ya da erkek, deneyimli ya da deneyimsiz, hiç fark etmez. Kişinin kendisi olması, vazgeçmemesi, kendi sesini dinlemesini ve kulak vermesini öneriyorum. Özgün olmanın her zaman başarıya giden yolun anahtarı olduğuna inanıyorum. Kalıplara girmenin ise kişinin potansiyelini sınırladığını ve içindeki cevheri ortaya çıkarmasını engellediğini düşünüyorum. Durmadan denemeye devam ettiğimizde neyi istemediğimizden çok, neyi istediğimizi anlayabilecek bir noktaya ulaşabiliriz. İstediğimizde yapabileceklerimizin sınırı yok. Biz kadınlar genellikle mükemmeliyetçi yapıya sahibiz, mümkün olduğu kadar iyi prensibi ile hareket ettiğimizde işlerin daha hızlı ve kolay çözüme kavuştuğunu görüyoruz. Sürekli öğrenmeye çalışmanın, merak edip araştırmanın, çok soru sormanın, sahada olmanın, işin mutfağına inmenin, bu fırsatı kişinin gerekirse kendisinin yaratmasının ve talep etmesinin, iş yoğunluğu gibi varsayılan sınırlamalar yapmadan gerekirse denize balıklama dalmasının başarının püf noktası olduğuna inandığımı paylaşmak istiyorum.
İş makinesi sektöründe kadın çalışanların sayısının az olmasıyla ilgili neler düşünüyorsunuz?
Ekonominin temelinde olduğu gibi bu konu da bazen talep bazen arz meselesi. Ne kadar çok talep edersek o kadar çok arz edilebilir. Ön yargıları kendi içimizde kırmalıyız. Şunu söylemeliyim: İyi ki yolum bu sektörle kesişmiş ve iyi ki Borusan Cat’te çalışmaya başlamışım. Bu sektörde kadın operatör, kadın teknisyen ve kadın mühendisleri daha çok görmek bana gurur verecek. Bu oranın meslek liselerinden itibaren teşvik edilebileceğini, meslek liseleri ile ortak projeler yürütülerek artırılabileceğine inanıyorum.
Son olarak eklemek istedikleriniz?
Borusan Cat, benim için hem bir okul hem de bir aile. Bu ailenin bir parçası olduğum için kendimi hep şanslı hissettim ve burada çalışmaktan gurur duyuyorum. Kendimi geliştirmeme fırsat sağladı. Konfüçyüs’ün dediği gibi sevdiğiniz işi yaparsanız bir gün bile çalışmış olmazsanız. Sevdiğimiz işi yapıyoruz, işin özü bu. İş arama sitesinde bir tık ile başlayan iş dünyası yolculuğumda biliyorum ki benim yolum daha uzun. Ülkemizde ve sektörümüzde hem anne hem de iş insanı kadınlarımızı görmek bana umut veriyor. Onlardan ilham alıyorum ve onlar sayesinde neler yapabileceğimi biliyorum. İş dünyasındaki kadın sayısının giderek artmasını diliyorum.
