Türkiye İş Makinaları Distribütörleri ve İmalatçıları Birliği (İMDER) tarafından açıklanan rakamlara göre 2022 yılının ilk yarısında toplam 4.474 adet iş makinesi satıldı. İMDER’in pazardaki satış rakamlarına ilişkin açıklamalarının ardından Makina Market olarak harekete geçtik ve Türkiye iş makineleri sektöründe yer alan oyunculara; iş makinesi pazarının son durumunu ve yıl sonu beklentileri ile 2023 yılında devreye girecek olan yeni motor emisyon standartları hakkındaki sorularımızı yönelttik.
Türkiye iş makinesi pazarının önemli oyuncuları arasında yer alan Ascendum Makina, Enka Pazarlama, Hasel İş Makinaları, Liebherr Türkiye, Putzmeister Türkiye ve XCMG Türkiye temsilcileri, 2022 yılı pazar hacmini ve bu doğrultuda 2023 yılı pazar beklentileri ile Stage 5 emisyon değerine sahip motorlara geçiş sürecini değerlendirdi. Firma temsilcilerinin görüşlerine göre pandemi sürecinde daralan iş makinesi pazarı, bu sürecin sona ermesiyle tekrar eski haline dönüyor. Firmaların pazardan beklentisi ve satış grafiğine bakıldığında ise 2022 yılının 8000-9000 adet iş makinesi satışıyla kapanacağı ön görülüyor. Fakat döviz kuru ve enflasyon değerlerindeki yükseklik, başta ülkeleri sonra da firmaların büyümelerini yavaşlatıyor. Bu duruma Türkiye açısından bakıldığında 2023 yılı sektör özelinde değişikliklerin ve risklerin çok fazla bulunduğu bir yıl olacak. Her ne kadar üretici ve distribütör firmalar, Stage 5 motorlara geçiş için hazırlıklarını yapsalar da yeni bir sürecin içine girecekler. Bunun yanında 2023 yılında gerçekleşecek Türkiye genel seçimi, bütün sektörlerin temkinli hareket etmelerini ve bu doğrultuda firmaları, kısa süreli de olsa üretim kapasiteleri altında çalışmaya yöneltebilir. Makine Market olarak sektör temsilcilerine iş makinesi pazarı hakkında güncelliğini koruyan konular hakkında sorularımızı yönelttik.
İş makinesi sektörü 2022 yılının ilk 6 ayını 4.474 adet satış ile kapattı. Bu durumu nasıl değerlendiriyorsunuz?
Ascendum Makina Satış Direktörü Nusret Arda Okay
Tüketicilerin; 2022 öncesi yıllardaki krizlere bağlı ötelenmiş olan talebin etkisi ve 2022 sonrasındaki motor emisyon değişiminden kaynaklı, satın alma taleplerini erkene çekmeleri gibi 2 önemli etkenden ötürü, satışlardaki artışın normal bir süreç olduğunu düşünüyoruz. Buna ilave olarak tüketicinin enflasyonist piyasada bir yatırım aracı olarak iş makinasına yönelmesi de talebin hızlı bir şekilde artmasına sebep olmuştur. Ayrıca Türkiye’nin artan ihracat rakamlarına bağlı olarak özellikle nitelikli madencilik ve endüstriyel elleçleme sektörlerinde pozitif talep yansıması olmuştur.
ENKA Pazarlama İş Makinaları Genel Müdür Yardımcısı Kamil Özdemir
2021’de etkisini derinden hissettiren pandemi sürecinde, bozulan tedarik zinciri, imalat ve dağıtım süreçleri Türkiye’de de iş makinesi sektörünü olumsuz etkiledi. Öte yandan 2018 sonrası ciddi ölçekte yurt dışına ikinci el makine çıkışının yaşandığını biliyoruz. Hem bu makinelerin yerinin pazarda tekrar doldurulması motivasyonu hem de ertelenmiş talebin geri gelmesi ile enflasyonist sürecin başlaması aşırı talebi beraberinde getirdi. 2021’de yaşanan arz yönlü şoklara 2022’deki lojistik problemlerinin de eklenmesiyle talep yönündeki artış daha da hızlandı, böylece 2022’nin ilk yarısında 4.474 adetle 2021’in ilk yarısına kıyasla büyüyen bir pazarla karşılaştık. Öte yandan FED, Avrupa Merkez Bankası, İngiltere Merkez Bankası gibi dünya para politikalarına yön veren otoritelerin artan enflasyonu dizginlemek için yaptıkları parasal sıkılaşma politikaları, ekonomileri soğutarak talebin geri çekilmesini beraberinde getirecek. Türkiye’nin dünyadan farklı seyreden içsel dinamikleriyse, iş makinesi sektörünü hem olumlu hem de olumsuz yönleriyle etkilemeye devam ediyor. 2023 yılında karayolu dışında kullanılan hareketli makinelere takılan veya takılması amaçlanan motorlar için gaz ve partikül halindeki kirleticilere yönelik emisyonların sınırlandırılması politikası kapsamında motor fazlarının 3’ten 5’e geçecek olması 2022 yılında görece olarak daha uygun maliyetli faz 3 motorlu makinelere olan talebi ayrıca artırıyor. Öte yandan artan kredi ve leasing sorunları 2022 yılının ikinci yarısının, ilk yarısı kadar parlak geçmeyebileceğinin sinyallerini vermeye başladı. Özetle, 2022 yılının ilk yarısı için beklentilerimizle örtüşen bir pazar gözlemliyoruz. Son altı ayında ufak düşüşle süreceğini ve pazarın 8.000 adetlerde yılı kapatacağını öngörüyoruz.
Hasel İş Makinaları İş Geliştirme ve Planlama Müdürü Mert Paray
İş makinesi sektörü 2019 ve 2020 yıllarındaki kaybını telafi etmeye devam ediyor. Özellikle arzın kısıtlı olduğu bu dönemde, satış adetleri beklentilerimiz doğrultusunda artıyor. Dünyada yaşanan tedarik sıkıntısı sektörümüzü de etkilerken, üretim kapasitesinin azalması adetlerdeki artış hızını yavaşlatıyor. Hyundai İş Makinaları olarak pazarın ilk yarısındaki performansımızdan memnunuz. Ekskavatör ve yükleyici segmentinde büyüme hedeflerimizi sırası ile gerçekleştiriyoruz. Müşteri memnuniyetini ön plana çıkardığımız organizasyonumuz ile her geçen gün pazar payımızı ve etkinliğimizi arttırma hedefimize daha da yaklaşıyoruz.
Liebherr Türkiye Hafriyat Bölümü 2. El Satış ve Kiralama ve Bayi Ağından Sorumlu Satış Müdürü Mehmet Kuşcu
Pandemi sonrası kapanmalarla taleplerin durma noktasına gelmesi, daha sonrasın da ekonomik faaliyetlerin hareketlenmesi ile sektör iyi günler geçiriyor. İnşaat ve altyapı yatırımlarının azalmasına rağmen ihracata dayalı madencilik ve üretim sanayisi, enerji, taşımacılık alanlarında yatırımlar hız kazandı. Bu durum pandemi döneminde ertelenen talepler ile de birleşince de ciddi oranda makine talepleri arttı.
Putzmeister Türkiye CEO’su Ali Bilgiç
Putzmeister Makine olarak Paletli ekskavatör pazarında yaptığımız ciddi adetteki satışlar ile bunun bir parçası olmaktan mutluluk duyuyoruz. 2 yıldır üst üste büyüyen pazarımız geleceğe ve Türkiye de yaptığımız ve yapacağımız yatırımlarımıza güven veriyor. Yaşanan bu artışa Türkiye iş makineleri pazarının bir anlamda normalleşmesi de diyebiliriz. İş makineleri sektörü 2018 yılına kadar 10bin’li rakamların üzerinde kapatıyordu. Bu yıl gelinen rakamları da 2020 yılının 2. yarısı itibari ile başlayan sektörün normalleşme sürecinin devamı olarak görüyorum.
XCMG Türkiye Satış ve İş Geliştirme Direktörü Suat Kıral
Bu senenin ilk altı ayında distribütörlerimiz aracılığıyla gerçekleştirdiğimiz satışlarla, XCMG Türkiye olarak satışların geçmiş yıllardaki taleplerden kaynaklı olarak bir hayli yüksek olduğunu söyleyebiliriz. İlk altı ay içerisinde makine stoklarımızın tamamını eritecek kadar satış gerçekleştirdik. Bu süreçte getirdiğimiz makinelerin hepsini yeni sahipleri ile buluşturduk. Bu satışlar bizim beklentilerimizi de aşan nitelikteydi. Çin’deki limanların bir süre kapalı kalmasından dolayı bazı tedarik aksaklıkları yaşansa da Türkiye pazarında XCMG ürünlerine olan talebin çok yüksek olduğunu gözlemlemek bizi gerçekten çok mutlu ediyor. Türk müşterilerimize bu sebeple çok teşekkür ediyoruz ve önümüzdeki süreçte de beraber bu şekilde verimli çalışmalar gerçekleştirmeyi umuyoruz.
Bu süreçte sektörü etkileyen en büyük sorun sizce ne oldu?
Ascendum Makina Satış Direktörü Nusret Arda Okay:
Üretim ve lojistik kaynaklı sorunlar pazarın dahada büyümesine engel teşkil etmiştir. 2023 ve sonrasında başta tedarik olmak üzere bu negatif etmenlerin azalacağı yönünde üreticilerden geri dönüş almaktayız.
ENKA Pazarlama İş Makinaları Genel Müdür Yardımcısı Kamil Özdemir
2022 yılının en büyük sorunu, şüphesiz pandemi sonrası şiddetini arttıran tedarik zinciri problemleri ve bağlantılı olarak yaşanan hammadde, çelik, enerji, işçilik vb. girdi maliyetlerinin aşırı artışıydı. Ayrıca lojistik rotalarında makinelerin bir yerden başka bir yere nakledilmesi, özellikle denizaşırı nakliyelerde büyük ölçüde sekteye uğradı. Bu sorunlar en şiddetli halleriyle devam ederken yılın ikinci yarısında yavaş yavaş hem maliyetler hem de lojistik sorunlarıyla ilgili bir miktar iyileşme bekliyoruz.
Hasel İş Makinaları İş Geliştirme ve Planlama Müdürü Mert Paray
Bu süreçte sektörün ve firmamızın yaşadığı sorunları, TL’nin değer kaybı, kredi faiz oranlarındaki yükseliş, üretim ve tedarik sürelerinin uzaması olarak belirtebiliriz. Özellikle üretim ve tedarik sorunları ilk yarıdaki satış adetlerinin daha yüksek olmasının önündeki en büyük engel olduğunu düşünüyoruz.
Liebherr Türkiye Hafriyat Bölümü 2. El Satış ve Kiralama ve Bayi Ağından Sorumlu Satış Müdürü Mehmet Kuşcu
Bu dönemde iki ana sorun baş gösteriyor. Birincisi küresel tedarik zincirinin kopması. Bu sorunlar birlikte kapanmalardan dolayı üretim hatlarının kesintiye uğraması ve teslimatları öngörülebilen sürelerin dışına çıkarak neredeyse yok sevilerine gelmesi, tedarik anlamında problemlere neden oldu. İkinci faktör ise dövizdeki dalgalanma ve yatırımcıların finansmana çok zor ve yüksek faizle ulaşması. Sektör olarak tahsilat sorunlarına alışkın olup, bu sorunlarla baş etmeyi öğrenmiş olsak ta yaşadığımız bu son dönem, yatırımcı için oldukça sıkıntılı ve belirsiz olan bu süreç teslimatların uzamasına sebep oldu. Diğer önemli sorunlar arasında lojistikte önem arz ediyor. Dünyada navlun fiyatlarının oturmaması, ara nakliyeler ve gemi nakliye akışının bozulması tüm gümrüklerde yaşanan doluluk ve gecikmelerde etkiliydi.
Putzmeister Türkiye CEO’su Ali Bilgiç
Covid süreci ile bozulan global lojistik ağlarında gerçekleşen bozulma post covid sürecinde talebin ani artışı ile gecikmeler olarak sektörümüzü etkiledi. Putzmeister Makine olarak bu süreci müşterilerimize minimum düzeyde yansıtarak başarılı bir sınav verdiğimizi söyleyebiliriz.
XCMG Türkiye Satış ve İş Geliştirme Direktörü Suat Kıral
İlk altı ayda satışlar her ne kadar yüksek olsa da, bu sürecin tamamen sorunsuz geçtiğini söylemek doğru olmayacaktır. Öncelikle yakıt fiyatlarının yüksek olmasının müşterileri düşük tonajlı makineler talep etmeye ittiğini söyleyebiliriz. Bununla beraber, döviz kurunda yaşanan artışlar makinelerin edinim maliyetlerini de büyük oranda artırdı. Ek olarak, Türkiye genelinde neredeyse her sektörü ciddi şekilde vuran enflasyon artışının, müşterinin alım gücünü negatif yönde etkilediğini ve etkilemeye devam edeceğini belirtebiliriz.
2022 sonu ve 2023 yılında iş makinesi sektöründeki satış beklentileriniz nelerdir?
Ascendum Makina Satış Direktörü Nusret Arda Okay
2022 sonunda toplamda 9000-9500 adetlik bir Pazar ve 2023’ünde buna paralel ilerlemesini bekliyoruz. Ancak 2023 ortasında yapılacak seçimler iç pazarın dinamiklerini olumsuz etkileme ihtimali olmakla beraber, İhracatımızın büyük kısmını gerçekleştirdiğimiz Avrupa pazarındaki enerji sıkıntısından kaynaklı ihracatta olumsuz etkilerde hissedilebilir. Mermer sektöründe de blok ihracatında başı çeken Çin ’dede devam eden durağanlık 2023 için olumlu sinyaller vermemektedir.
ENKA Pazarlama İş Makinaları Genel Müdür Yardımcısı Kamil Özdemir
2022 yılı belirttiğim gibi 2021 yılının ötesinde problemleri olmasına rağmen 2021 yılından daha fazla satış beklediğimiz bir yıl olacak. 2023 yılı ise bir takım ilave belirsizlik parametrelerini ihtiva eden özel bir yıl olacak. 2023 yılı Türkiye’de seçim yılı ve seçim dönemlerinde tüm piyasalarda gözlemlenen “bekle gör” politikasının olumsuz etkilerini hissedebiliriz. Dünyada ayak seslerini duymaya başladığımız resesyon ve ayrıca 2023 yılında faz geçişi sonrası artacak maliyetler de piyasaya olumsuz yansıyabilir. Açıkçası tüm bu faktörleri üst üste koyduğumuzda 2023 yılı pazar beklentisi 2021’den yüksek olsa bile 2023 yılının 2022’den daha iyi olma ihtimalini yüksek görmüyoruz. Ülkemiz açısından 2021 yılından beri başlayan talep artışının bu yıl içerisinde de devam ettiğini gözlemledik. 2023 yılında 2021-2022 döneminde seyredecek ortalama rakamın yakalanacağını düşünüyoruz. Ancak belirttiğim gibi değişen emisyon standartları sebebi ile artacak fiyatlar ve seçim gibi koşulların pazarın gidişatında önemli belirleyiciler olacaktır.
Hasel İş Makinaları İş Geliştirme ve Planlama Müdürü Mert Paray
2022 yılında talebin ilk yarı ile aynı ya da çok yakın olmasını bekliyoruz. Özellikle Stage V geçişi öncesi erkene çekilen talep, 2022 sonu satışlarını etkileyecek. 2023 yılını ise çok fazla değişkenin ve bilinmezliğin olacağı bir yıl olarak değerlendiriyoruz. Planlarımızı aylık olarak güncelliyoruz ve müşterilerimizden aldığımız geri bildirimler doğrultusunda hareket etmeye çalışıyoruz. Özetle 2023 yılında bizi bekleyen birçok zorluk olacağı kanaatindeyiz.
Liebherr Türkiye Hafriyat Bölümü 2. El Satış ve Kiralama ve Bayi Ağından Sorumlu Satış Müdürü Mehmet Kuşcu
Müşterilerin finansal enstrümanlara ulaşımının zorlaşması, kur dalgalanmaları, küresel çaptaki ekonomik sıkıntılar, bulunduğumuz coğrafyadaki belirsizlik ve Rusya-Ukrayna savaşını düşündüğümüzde çok yüksek beklenti içine girmememiz gerekiyor. Bu duruma istinaden teslimat sıkıntıları biraz rahatlar ve uygun finansmana ulaşma kolaylaşırsa karamsar olmamak gerekir. Önümüzdeki yıl, her ne kadar seçim atmosferine girecekte olsak, reel sektör üretim yaptığı sürece büyük terslikler olmazsa pazarın aynı seviyede kendini koruyacağını ve 2022 seviyelerinde bulunacağını düşünüyoruz.
Putzmeister Türkiye CEO’su Ali Bilgiç
İş makinelerine olan ihtiyacın devam edeceğini, küresel ve bölgesel risklerin azalmasıyla birlikte Türkiye iş makineleri sektörü olarak tekrar yıllık 10bin adetlerin üzerini göreceğimize inanıyoruz. Finansmana ulaşım imkanı ve kredi faiz oranlarının Türkiye’deki iş makinesi pazarını önemli oranda etkileyeceğini düşünüyoruz.
XCMG Türkiye Satış ve İş Geliştirme Direktörü Suat Kıral
XCMG Türkiye olarak yaptığımız ön görülerde 2022 senesinin sonuna doğru iş makinesi sektöründeki satışlarda ciddi düşüşler yaşanmasını bekleyebiliriz. Bu düşüşlerin beklenmesinde rol oynayan birkaç faktör mevcut. Örneğin, faiz oranlarındaki artışlar ve devletin yeni projeler üretmemesinden kaynaklı olarak iş makinelerine olan ihtiyacın düşmesini öngörüyoruz. Benzer şekilde, 2022 senesinin ilk aylarında makine satışı gerçekleştiren firmaların, makine stoğu yaptığını gözlemledik. Bu da önümüzdeki aylarda tekrar makine alma ihtiyacı duymamalarına yol açacaktır. 2023 senesinde Türkiye’de genel seçim olacağından, hükumetin yeni bir seçim politikası belirlemesi ve yatırımlarda ve istihdam çalışmalarında bir artış olması durumunda satışlarda tekrar bir yükseliş olmasını bekleyebiliriz.
01/03/2023 tarihi itibariyle yeni emisyon standartları Türkiye’de geçerli olmaya başlayacak. Bu durumun olumlu ve olumsuz yönleri nelerdir?
Ascendum Makina Satış Direktörü Nusret Arda Okay
Muhakkak ki, bu yeni dönemde tüketicileri ve biz servis sağlayıcıları zorlayıcı konular olacak. Üre içerikli solventlerin satın alınması, saklanması ve tüketilmesi noktasında pazarın eğitilmesi ve bilinçlendirilmesi gerekmektedir. Ancak teknolojik gelişimin çevre, güvenlik ve verimlilik anlamında getireceği yenilikler, bu olumsuz deneyimleri hızlıca geride bırakacaktır.
ENKA Pazarlama İş Makinaları Genel Müdür Yardımcısı Kamil Özdemir
Doğa ve çevreyle barışık teknolojilerin ülkemizde sadece iş makineleri değil tüm alanlarda yaygınlaşması tabii ki mutluluk verici. Yeni motor faz emisyonu olan faz 5’in bir önceki izin verilen asgari faz olan 3’e göre PM değerlerini %90’dan fazla, Nox + NHMC değerlendirmelerinde ise %90’dan fazla azaltacağını biliyoruz. Bu açıdan bakıldığında atılan adımlar, dünyanın en gelişmiş bölgeleri olan Kuzey Amerika, Japonya ve Avrupa’yı yakalıyor olmak açısından oldukça önemli ve değerli oluyor. Öte yandan, bahsini geçirdiğim bölge pazarları, hem satıcı hem de kullanıcı açısından faz 4’ten başlayarak üst düzey fazlı motorlara uzun yıllardır aşina, dolayısıyla satış ve satış sonrası altyapıları oluşmuş ve oturmuş vaziyette yer alıyor. Türkiye’de ise faz geçişiyle birlikte kısa bir süre de olsa imalatçı, distribütörler ve son kullanıcıların satış ve satış sonrası hizmetler açısından bir intibak süreci yaşayacağını, sonrasında tüm ticari ve servis faaliyetlerinin her zamanki gibi normalleşeceğini düşünüyorum.
Hasel İş Makinaları İş Geliştirme ve Planlama Müdürü Mert Paray
Yeni emisyon standartları ile yüksek teknolojili motor ve komponentlerin kullanıldığı ürünlerimizi Türkiye pazarına sunmamız için bir fırsat olarak değerlendiriyoruz. Hyundai CE halihazırda Avrupa pazarında Stage V ürünleri tedarik ediyor. Bu ürünler, kalite standartlarını en üst düzeyde karşılıyor. Hasel olarak servis eğitimlerimizi ve yedek parça stoklarımızı şimdiden tüm makinelere kesintisiz hizmet verecek şekilde hazırladık. Geçiş sürecindeki olumsuz gözüken etmenleri tek tek belirleyip, çözümlerini hazırladığımızı belirtmek istiyoruz.
Liebherr Türkiye Hafriyat Bölümü 2. El Satış ve Kiralama ve Bayi Ağından Sorumlu Satış Müdürü Mehmet Kuşcu
2023 yılı sektör için zor bir sene olacak. Çevreye olumlu katkılarının yanı sıra fiyatlardaki yükseliş, müşterilere olumsuz yansıyarak satış hızını azaltabilir. Sektör şimdiden önümüzdeki senenin hazırlığı içinde oluyor. Olası fiyat artışlarını müşteriler ile paylaşmaya başladı. İş makinelerinde emisyonu azaltmak için kullanılan yeni sistemlerde, satış sonrası hizmetlerin tam anlamıyla oturması zaman alacak gibi görünüyor. Liebherr olarak biz, loderlerde yıllardır Euro 5 motora getirip sattığımız için fiyat ve müşteri memnuniyetinde sıkıntı çekmeyeceğiz. Biz çünkü 5 sene önce bu aşamayı kendi bünyemizde gerçekleştirmiştik. Ekskavatör modellerimizde ise fiyatlarımız rakiplerimize göre rekabetçi duruma geleceği kanısındayız. Sektörde yaşanan son gelişmelerin bize olumlu yansıyacağını düşünüyoruz.
Putzmeister Türkiye CEO’su Ali Bilgiç
Türkiye olarak dünya karbon salınımı %1’ler gibi son derece düşük bir orana sahip olmakla birlikte gerek uluslararası antlaşmalardan doğan yükümlülüklerimiz sebebi ile gerek doğaya ve çevreye olan yükümlülüklerimiz sebebi ile ülkemiz olarak bu yönde bir karar aldık. Geçişin daha önceki tarihlerde olması öngörülmekte idi fakat sektör gerçekleri göz önünde bulundurularak bu geçiş süreci birkaç kez ertelendi. Bu yıl kesin olarak bir geçiş olacak, bu zamana kadar geçen sürede gerek üretim gerek servis anlamında, firmaların kendilerini hazırlamasına olanak sağlandı. Bu sürecin sorunsuz bir şekilde gerçekleşeceğini öngörüyoruz. Beton pompaları tarafında ise halihazırda Japonya Amerika gibi ülkelere bu emisyon değerlerini taşıyan beton pompalarını Çerkezköy de bulunan fabrikamızda üretiyor ve satıyoruz. Know-how, üretim ve satış sonrası olarak bu sürece son derece hazır bir biçimde ilerliyoruz.
XCMG Türkiye Satış ve İş Geliştirme Direktörü Suat Kıral
Yeni emisyon standartlarının Türkiye’ye giren makinelerde de uygulanacak olmasının XCMG Türkiye bakış açısından hem olumlu hem de olumsuz yanları olduğunu söyleyebiliriz. Olumsuz olarak belirtebileceğimiz ilk unsur, bu emisyon standartlarının uygulanmasının makine maliyetlerinde ve dolayısıyla da müşteriye satış fiyatlarında artışlara sebep olacak olmasıdır. Bununla beraber, XCMG son yıllarda çevrenin korunması ve gelecek nesillere temiz bir gezegen bırakılması konularında bilinç kazanılması yönünde önemli adınlar atıyor. XCMG, enerji tasarruflu ürünlerle ilgili tüm teknik alanlarda aktif olarak araştırmalar yapıyor ve elektrikli yükleyiciler, doğal gazla çalışan vinçler, enerji tasarrufu sağlayan asfalt silindirleri gibi doğa dostu makineler geliştiriyor. Bu bağlamda, XCMG Türkiye olarak bu standartların uygulanmasının Türkiye’nin doğal değerlerine sahip çıkılması açısından oldukça önemli olduğuna inanıyoruz. Önümüzdeki süreçte, XCMG’nin yeni elektrikli makinelerinin de Türkiye pazarı için lansmanlarını yaparak çevreyi koruma yolunda katkılarda bulunmaya devam edeceğiz.
